Barwy polskich Harvardów

Samoloty szkolne w okresie II wojny światowej malowano w sposób umożliwiający ich szybkie dostrzeżenie i identyfikację. Początkowo polegało ono na pokryciu całego samolotu farbą w kolorze określanym jako "rozpoznawczy żółty" lub "treningowy żółty" (Identification Yellow bądź Trainer Yellow), przy czym części blach pokrycia silnika pozostawiano w naturalnym kolorze. Tak malowane samoloty używane były w szkołach RAF do połowy 1940 r. Jeszcze we wrześniu 1938 r. zaczęto wprowadzać na samolotach szkolnych malowanie ochronne. Polegało ono na pokryciu powierzchni górnych i bocznych do połowy wysokości deseniem maskującym złożonym z nieregularnych plam w kolorach ciemnym szarobrązowym (Dark Earth) i ciemnym szarozielonym (Dark Green). Powierzchnie dolne oraz boczne do połowy wysokości kadłuba pozostawiono w barwie żółtej.

W czasie trwania Bitwy o Anglię bardzo częstym przypadkiem było atakowanie przez niemieckie samoloty myśliwskie brytyjskich samolotów szkolnych, łatwych do rozpoznania, dzięki barwie żółtej. Ministerstwo Lotnictwa zaleciło, aby malowanie ochronne na samolotach szkolnych było takie, jak na bojowych, to jest aby deseń maskujący obejmował cale powierzchnie górne i boczne. Powierzchnie dolne pozostać miały w barwie żółtej. W praktyce wprowadzono to w połowie marca 1941 r.

Kolejną zmianę w malowaniu samolotów szkolnych wprowadzono w czerwcu 1944 r. Wobec ustąpienia bezpośredniego zagrożenia Wysp Brytyjskich przez samoloty niemieckie wprowadzono nowe oznaczenie samolotów szkolnych: osłony silników malowane w całości na żółto, na kadłubie szeroki żółty pas malowany także na powierzchni górnej i obejmujący znak rozpoznawczy, na górnej powierzchnia płata - żółte końcówki skrzydeł obejmujące obszar o szerokości 122 cm (48 cali) liczonej od końca płata. Pas malowany na kadłubie miał wymiar zmienny, uzależniony od wymiarów znaku rozpoznawczego; miał być szerszy od znaku (liczonego razem z żółtą obwódką) o podwojoną szerokości pola niebieskiego. Takie oznaczenia utrzymano do końca działań wojennych.

Samoloty szkolne i szkolno-treningowe użytkowane w Kanadzie z reguły był malowane całkowicie na żółto.

Oznakowaniem samolotów szkolnych, obok numeru ewidencyjnego (niepowtarzalnego dla każdego egzemplarza) umieszczanego w tylnej części kadłuba, były duże porządkowe numery jedno-, dwu- i trzycyfrowe malowane na kadłubie w okolicy kabiny.

Elementem wyróżniającym samoloty szkolne należące do polskich szkół lotniczych oraz przydzielone polskim dywizjonom myśliwskim jako samoloty dyspozycyjne była biało-czerwona szachownica umieszczona na osłonie silnika, lub w pobliżu kabiny pilota. Jak wynika z zachowanych fotografii, biało-czerwona szachownica w 16 Szkole Pilotażu Podstawowego w Newton malowana była przeważnie tylko po lewej stronie i nie malowano pod nią napisu "POLAND".

www.harvardteam.pl